 Ook al zit het pretparkjaar er nog niet helemaal op, toch voelt een bezoek aan de Efteling op de laatste openingsdag van het seizoen, altijd een beetje aan als "de laatste dag van het jaar". En hoewel ik morgen nog even naar Bellewaerde ga voor de lerarendag en volgend weekend nog 's in Plopsaland binnenspring om "afscheid" te nemen van de monorail, de oude speeltuin en de Melituinen, voelde vandaag eigenlijk toch wel een beetje aan als het sluitstuk van het parkseizoen. De Efteling sluit echter niet "echt": doordeweeks is het park weliswaar drie weken niet meer open, maar de komende weekends is het park elke dag uitverkocht aan bedrijven als Makro en Shell, en over drie weken is een klein deeltje van het park (het Sprookjesbos, de Pardoespromenade en PandaDroom) weer toegankelijk voor bezoekers van de musical Annie. En vanaf het tweede weekend van december is het weer Winter Efteling tot eind januari. Van een echte "sluiting" kun je dan ook niet spreken, maar het park maakte zich vandaag duidelijk op voor andere tijden: op de speelweide staat de enorme tent voor de schaatspiste er al en achter de Likkebaard staat al de tent voor het Kinderwinterwonderland klaar. Ook elders in het park werd al volop reclame gemaakt voor de Winter Efteling; zo wordt behalve een animatronic-Vrouw Holle in het Sprookjesbos ook een Vrouw Holle-act verwacht op de Brink, die het eveneens zal doen sneeuwen. Wie dit jaar een abonnement had, kon een gratis kaartje ophalen bij de Gastenservice voor volgend jaar, als een soort van troostprijsje omdat de Vliegende Hollander dit jaar niet open is gegaan. Nog een extra "troostprijs" voor abonnementhouders is dat de abonnementprijs volgend jaar dezelfde blijft als dit jaar. Als dat een voorbode is voor wat komen zal, betekent het misschien ook wel dat de gewone toegangsprijzen niet zullen stijgen volgend jaar. Ergens niet geheel onlogisch natuurlijk, maar ik had het aan de andere kant ook weer niet verwacht van de Efteling.
 De dag begon met een ontbijtje bij de Kleine Klaroen op het Herautenplein, waar bleek dat de herfstmokken die je gratis kreeg bij koffie of thee, allemaal weg waren. Zonde, want op die manier heb ik mijn collectie seizoenmokken niet kunnen completeren. Daarna trokken we richting de speeltuin bij het Lavenlaar, die volgens de Efteling zelf tegen volgend seizoen een hele transpformatie moet ondergaan. De speeltuigen tussen Villa Volta en het Lavenlaar behoren tot de meest authentieke stukjes Efteling en hoewel de speeltuigen in de loop van vijftig jaar verschillende keren van plaats veranderd zijn en het speeltuintje de afgelopen jaren, door het verdwijnen van ondermeer de grote schommels (die te gevaarlijk werden geacht), een stuk van zijn aantrekkingskracht verloren had, bleef het een anachronistisch stukje Efteling, dat - ondanks de totale afwezigheid van enige vorm van thematisering, door zijn eenvoud een geweldige sfeer had. Ik vermoed niet dat we er volgend jaar een bontgekleurde, van enig Pieckeriaans kleurenpalet gespeende kleuterhof, inclusief papierslikkende nijlpaard, aan zullen treffen, maar ik ben wel benieuwd wat er dan wél komt, en of het op de een of andere manier Laafs of Piecks of nóg anders zal worden aangekleed.
 Ook op het lijstje van dingen die volgend jaar een vernieuwingskuur ondergaan, staat het Carrouselpaleis met het Diorama. De Efteling is in haar verklaringen erg vaag gebleven wat betreft wat we hiervan mogen verwachten, maar het zal blijkbaar om vrij uitvoerige werkzaamheden gaan, want het park verwacht het Carrouselpaleis pas weer te kunnen open tegen de zomer. Al bijna tien jaar lang gonst het van de geruchten over wat de Efteling met het Diorama wil aanvangen. De romantische kijkdoos opende oorspronkelijk in 1971 naar aanleiding van de twintigste verjaardag van de Efteling. Märklin ontwierp er zelfs speciale treintjes voor, die nooit in de handel verkrijgbaar waren. Het zestig meter lange diorama staat in een enorme hal, die de Efteling de afgelopen jaren op tal van manieren heeft proberen in te zetten tijdens evenementen, bijvoorbeeld als locatie voor de walking diners tijdens zijn Marenrijkfeesten of als pannenkoekenrestaurant tijdens de Winter Efteling. Het was bovendien een favoriete plek voor tijdelijke tentoonstellingen voordat in 2002 het Eftelingmuseum geopend werd. Hoe sfeervol het Diorama ook is, de afgelopen jaren is de attractie echt in een staat van verval geraakt; stukken van het decor zijn losgeraakt, ingezakt of omgevallen, het water stroomt niet meer en heel wat treintjes en autootjes staan stil. De vraag is nu natuurlijk wat er precies mee gaat gebeuren. Misschien wel helemaal niks, maar voor hetzelfde geld wordt het uit elkaar gehaald en komen delen volgend jaar in de grote vitrinekasten terecht in het Eftelingmuseum. Of misschien komt er wel een heel nieuw diorama, zoals wel 's gefluisterd werd, gemaakt door Märklin, dat al jaren een zomertentoonstelling organiseert in het Carrouselpaleis maar vreemdgenoeg dit jaar ineens niet meer. Ook andere delen van het Carrouselpaleis worden volgend jaar mogelijks vernieuwd - zien we volgend jaar nog gewoon het waterorgel terug? En wat gebeurt er met het Victoriaanse theater? Dat laatste was vroeger de plek waar de Sprookjesbostheatervoorstellingen werden gehouden als het regende (vandaag worden ze bij slecht weer alleen maar geannuleerd) en tijdens de eerste Winter Efteling was er dagelijks een levende poppenkast, de laatste keer dat dit charmante, ouderwetse theater op regelmatige basis deel uitmaakte van het parkaanbod. Sindsdien wordt het alleen nog gebruikt voor evenementen en privépartijtjes, en is het voor het publiek niet meer toegankelijk. Wat komt daar? Wordt het diorama misschien naar een van deze twee plekken verhuisd, als dat al mogelijk is? Hoewel ik nooit een groot liefhebber van het diorama was, noch van de kalenderprentenromantiek van Anton Pieck in het algemeen, zou het jammer zijn mocht ook deze authentieke oase van rust in het park verdwijnen of grondig veranderen.
 Aangezien vannacht de wintertijd inging, bood het laatste uur van de dag een sneak-preview van wat de winteravonden straks in petto hebben. Naar jaarlijkse traditie hebben we weer 's geroeid op de roeivijver. De Vliegende Hollander stond er bij zoals hij er het grootste deel van het seizoen bijstond: stil maar veelbelovend, en voor de rest was het park al helemaal in een grote herstdeken gehuld. Het was gezellig slenteren door dit mooie park, waar je eigenlijk van wilt dat niets ooit echt verandert, tenzij af en toe een nieuwe attractie met machtige decors, barstensvol animatronics, orkestrale Ruud Bosmuziek en geureffecten, op een plek waar geen natuur voor moet wijken en die uiteraard aan alle kanten perfect gethematiseerd is, bij voorkeur door een Ton van de Ven uit de jaren tachtig. Maar goed, daarvoor geldt wellicht wat ook geldt voor jaartallen op ezeltjestrekjemunten: die komen nooit meer terug. Wij wel, straks als Vrouw Holle haar dekbed gaat schudden en het laat sneeuwen, als de Vliegende Hollander eindelijk opengaat en wanneer het nieuwe Carrouselpaleis opengaat en het vernieuwde Diorama samen met een reeks Dioramapins terug opengaat als opgepoetste parel. We zijn benieuwd.
Erwin Taets
|
